"Zij-instromers: een verrijking voor Jeugdzorg"

“In de zoektocht naar goede medewerkers probeerden we andere routes te bewandelen en één daarvan is zij-instroom,” legt Mariënne uit. “Samen met een paar directeuren en mensen van P&O heb ik eerst een rondetafelgesprek gehad met AlleKansenBenut! om met elkaar te verkennen wie wat te bieden heeft en wat er in de organisatie speelt. Zo ontstond een beeld en een route van hoe het bij Levvel zou kunnen gaan werken. Ik adviseer bestuurders in  jeugdzorg die met zij-instromers aan de slag willen zeker te beginnen met zo’n rondetafelgesprek.”

Levvel vond ook een partner in de gemeente Amsterdam. “Die leverde vanuit een arbeidsmarkt-aanjaagrol een financiële bijdrage en er werd met de Hogeschool van Amsterdam een programma opgezet,” vertelt Mariënne. Dat programma van de HvA is de tien maanden durende opleiding ‘Zij-instroomtraject Jeugd en Gezinsprofessional’. Mariënne: “Daarin doorlopen zij-instromers een traject waarin ze in sneltreinvaart een opleiding tot professional volgen en de keuze maken bij welke van de deelnemende organisaties ze willen gaan werken.”

Diversiteit werkt

“Bij Levvel werken momenteel zo’n twintig zij-instromers,” vertelt Mariënne, waarvan er het laatste jaar acht in dienst kwamen. “Onze primaire aanleiding om met zij-instromers te werken was de behoefte aan nieuwe medewerkers, maar een aanvullende aanleiding is dat we het als heel waardevol voor onze organisatie beschouwen om mensen in huis te halen met een andere achtergrond. Dat is goed voor de diversiteit in de teams; als je verschillend bent opgeleid of op andere plekken hebt gewerkt of levenservaring hebt opgedaan, dan neem je een andere blik mee.

Zo hebben we iemand met een communicatie-achtergrond aangenomen, die werkt één dag per week op onze afdeling communicatie en vier dagen als hulpverlener. En een nieuwe collega met een juridische achtergrond is werkzaam in de pleegzorg waar zulke kennis weer van pas komt. Andere mensen kunnen door hun levenservaring weer een hele belangrijke rol vervullen in de bespreking van casuïstiek.”

Goed voorbereiden én onderhouden

“De zij-instromers moeten kunnen landen in een team, dus je moet ruimte maken om ze goed in te kunnen werken,” vertelt Mariënne. “Omdat we al op veel plekken mensen tekort hebben, hebben de medewerkers van de teams het al zo druk. Ze denken dat ze geen tijd hebben om niet alleen voor zij-instromers, maar ook stagiaires en andere nieuwe medewerkers, de tijd en ruimte te maken om deze op te leiden.

Daarom gaan we met die teams in gesprek. ‘Voel je daarvoor?’ ‘Hoe zou het eruit kunnen zien?’ ‘Hoe zorg je ervoor dat je tijd maakt voor begeleiding?’ We hebben een projectleider die voortdurend met de teams en teamleiders praat over matching. Dat loopt goed en ook de teams ervaren de nieuwe medewerkers als waardevol. Maar je moet er voortdurend mee bezig zijn, zodat de ontvangst goed loopt en de zij-instromers het vak met begeleiding kunnen leren op de werkplek.”

Verrijking voor organisatie

“Ik wil nogmaals benadrukken dat het niet alleen maar iets is om mensen te laten instromen, maar dat andere type mensen een verrijking zijn voor je organisatie. Wees niet alleen maar bezig met iemand zo snel mogelijk te leren de dingen te doen zoals jij wilt dat diegene ze gaat doen. Zorg dat je openstaat voor wat hen opvalt, wat zij zien en wat ze toe te voegen hebben. Het komt voor dat een zij-instromer bepaalde dingen ziet en benoemt die je in eerste instantie helemaal niet zo leuk vindt om te horen. Hoe ga je daarmee om? Maar ook dingen waar je nog nooit aan hebt gedacht en waarvan je kunt leren.

En het is ontzettend belangrijk om intern blijvend bekendheid te geven aan zij-instromers. Laat ze hun ervaringen delen zodat teams kunnen zien wat de waarde daarvan is. Dat doen we bij Levvel bijvoorbeeld tijdens inspiratiedagen of op intranet, waar we korte interviews op plaatsen. Omdat we nu steeds meer zij-instromers hebben wordt dat steeds vanzelfsprekender.”

“Ga niet zelf het wiel uitvinden,” adviseert Mariënne tot slot haar collega-jeugdzorgbestuurders. “Máák gebruik van de kennis die bij AlleKansenBenut! aanwezig is over hoe het in de verschillende regio’s werkt. Probeer het samen met andere partners te doen, investeer in elkaar, maak elkaar enthousiast en leer van elkaar. Een opleider heeft daarnaast een groep nodig om mee te starten, dus je hebt die collega’s nodig. En start niet met teveel zij-instromers, want als blijkt dat je die niet aankunt, dan organiseer je een teleurstelling. Begin vooral klein, dan kun je ontdekken hoe adaptief je organisatie is.”