Methodes en werkvormen voor reflectie

Waarom reflecteren?

Om je werk goed te kunnen doen, heb je de juiste kennis en vaardigheden nodig. Maar daarmee ben je er nog niet. Je ontwikkelt je als professional door regelmatig te reflecteren op je werk. Reflecteren helpt je inzicht te krijgen in:

• Wie jij bent als professional.
• Wat je sterke kanten zijn.
• Hoe en waarom jij handelt als professional.
• Hoe jij van alle opgedane ervaringen kunt leren en dat weer kunt inzetten in nieuwe situaties.

Wat is het verschil met evalueren?

Bij evalueren gaat het om het beoordelen van je werk. Heb je je werk goed of juist niet goed gedaan? Wat kun je anders aanpakken?

Bij reflecteren gaat het erom dat je je oordeel uitstelt en je de focus legt op zelfonderzoek:

• Hoe heb ik gehandeld?
• Vanuit welke gedachte of overtuiging?
• Wat was het effect van mijn handelen?
• Wat heb ik geleerd voor een volgende keer?
• Wat zegt dit over mijzelf als professional?

Reflectiecirkel: reflecteren via een methode

Door te reflecteren onderzoek je bepaalde situaties, ontdek je verbanden en doorzie je je eigen manier van functioneren beter. Vooral wanneer je reflecteert via een methode. Een voorbeeld van een methode is het reflectiemodel van Korthagen: hier stel je jezelf drie vragen:

1. Wat is er gebeurd?
2. Wat vond ik daarin belangrijk?
3. Tot welke voornemens of leerwensen leidt dat? 

Werkvormen en methodes

Zelfreflectie op competenties en talenten

Zelfreflectie-instrument: een handig document met uitleg over zelfreflectie-instrumenten. Je leest hoe je er zelf één kunt maken die past bij jouw talenten en de competenties die je wilt ontwikkelen.

Zelfreflectie op beroepsmatig handelen

Hoe doe je aan zelfreflectie?: een artikel met concrete stappen hoe je zelf kunt reflecteren.
Schrijven van weblogs: een blogpost met praktische tips hoe je kunt starten met bloggen. Bloggen is een manier om te reflecteren op je werk. Het biedt anderen de mogelijkheid om te reageren op je verhaal.

Reflectie in groepen op competenties en talenten

STAR-methode: een document met uitleg over de STAR-methode. Een methode om te gebruiken bij het reflecteren. Met deze methode stel je zonder oordeel vragen, om zicht te krijgen op iemands competenties.
Talenten-Toolbox: op deze website vind je werkvormen, filmpjes en informatie over het werken vanuit talent. Regelmatig voegen ze nieuwe werkvormen toe.

Reflectie in groepen op dilemma's

Dilemmareflectie: document met spelregels en een stappenplan die je helpen om een dilemma op te lossen.
Speed sparren: document met informatie over ‘speed sparren’. Een vorm van reflecteren op dilemma's die energie creëert in een groep. Met deze werkvorm komt iedereen gelijk in actie!

Reflectie in groepen op beroepsmatig handelen

Brainstormreflectie: een webpagina met informatie over brainstormreflectie. Een werkvorm waarmee deelnemers door vrije associaties tot een creatieve aanpak van een vraagstuk kunnen komen.
Puntreflectie: een document met informatie over puntreflectie. Een werkvorm om uit een bepaalde (probleem)situatie te stappen en je eigen handelen vanaf een afstand te analyseren en te beoordelen.
Succesreflectie: een document met informatie over succesreflectie. Een werkvorm om een bewustwordingsproces op gang te brengen. In deze methode werk je op een gestructureerde manier vanuit positieve ervaringen.
Intervisie: een document met informatie over intervisie. Een manier om met collega's of vakgenoten te leren van vragen en problemen uit de dagelijkse werkpraktijk.