De positieve impact van samenwerking tussen onderwijs en werkveld: zij-instromers in jeugdzorg als krachtbron
De samenwerking tussen onderwijsinstellingen en organisaties voor het inzetten van zij-instromers in jeugdzorg maakt op dit moment een positieve ontwikkeling door. Simon Melis, projectleider en adviseur bij Levvel, benadrukt de waarde van deze samenwerkingen en de stappen die worden gezet.
Naast zijn functie bij Levvel maakt Simon onderdeel uit van het netwerk van deskundigen bij AKB! en is hij voorzitter van de kerngroep hogescholen.
Het overkoepelende doel: een sterke driehoek creëren
Een belangrijk thema is de ontwikkeling van de “driehoek”: de samenwerking tussen hogescholen, jeugdzorgorganisaties en inkooporganisaties. Simon: “Deze driehoek zorgt ervoor dat de juiste structuur en ondersteuning aanwezig is om zij-instromers succesvol te integreren in het werkveld. In veel regio’s zijn al mooie resultaten geboekt.”
Waarom je als organisatie enthousiast moet worden van het onderdeel uitmaken van deze driehoek? Omdat je:
- Mee mag zitten aan de tekentafel; jouw input is essentieel.
- Veel leert door constante informatie-uitwisseling over wat wel én niet werkt.
Simon voegt toe: “Wanneer je iets van de grond wilt krijgen, in dit geval een gestructureerd plan voor de inzet van zij-instromers, dan moet je als drie partijen je schouders eronder zetten: dan ga je vliegen. Als iemand besluit dat niet te doen, rem je af. Die driehoek sterk krijgen en een gemeenschappelijke taal creëren in iedere regio is dus het overkoepelende doel waar we naartoe werken.”
Waar de werkgroepen nu mee bezig zijn
Toen de kerngroep voor hogescholen in 2023 werd opgestart, was het doel om te verbinden. Naar elkaars voorbeelden luisteren en van elkaar leren. “Dit ging heel goed en dus konden we gaan focussen op 2024, een jaar waarin we besloten om de beweging concreet verder te brengen. Daarom hebben we werkgroepen ontwikkeld gebaseerd op een aantal onderwerpen,” vertelt Simon.
Het uniformeren van het opleidingsaanbod
Iedere regio heeft zijn eigen opleidingsideeën en methoden. Dat zorgt voor mooie initiatieven en nieuwe mogelijkheden voor zij-instromers, maar er is ook behoefte aan meer uniformiteit. Simon: “Nu een aantal inhoudelijk sterke trajecten zijn ontwikkeld is het tijd om de best practices met elkaar te delen en te komen tot een uniform zij-instroomtraject voor alle hogescholen. In 2024 wordt hier in twee fasen aan gewerkt. Voor de zomer lag de focus op het definiëren van wie de zij-instromers zijn en welke toelatingseisen passend zijn (mbo- of bachelorsdiploma). Uiteindelijk willen we in hoofdlijnen de vele opleidingsvormen samenbrengen, om daar één uniform instroomproces van te maken. Daardoor creëren we kaders en komt er duidelijkheid voor alle betrokkenen in het opleidingsaanbod.”
In de tweede helft van 2024 wordt gewerkt aan een generiek curriculum dat door het SKJ wordt overgenomen. Simon: “Dit zorgt ervoor dat opleiders in het hele land aan dezelfde kwaliteitsnormen voldoen en een gemeenschappelijke taal spreken. Dit curriculum bevordert de professionalisering van jeugdzorg en biedt meer consistentie in de opleiding van zij-instromers. Er wordt toegewerkt naar een verkorte opleiding ‘Jeugd- en gezinsprofessional’.”
Het verkennen van AD-opleidingen als nieuwe instroomroute voor zij-instromers
Er wordt onderzocht hoe mensen vanuit AD-opleidingen (Associate Degrees) van toegevoegde waarde kunnen zijn als zij-instromers. “Een AD-opleiding biedt uitstroom op niveau 5. Dat betekent dat deze opleidingsvorm tussen mbo-niveau 4 en bachelorniveau zit. Deze twee niveaus zijn nu vaak vereist om als zij-instromer een opleiding te kunnen volgen, terwijl het niveau ertussen van de Associate Degrees niet wordt meegenomen,” vertelt Simon. “De werkgroep onderzoekt welke waarde AD’ers kunnen toevoegen en hoe hun doorgroei naar bachelorniveau eruit kan zien wanneer daar behoefte aan is. De beweging zit nog in de onderzoeksfase, maar het SKJ speelt ook hier een belangrijke rol.”
Financiële randvoorwaarden
Het kost veel geld om nieuwe opleidingsprogramma’s te ontwikkelen, en deze kosten kunnen een belemmering vormen. “De werkgroep onderzoekt daarom mogelijkheden voor subsidies en alternatieve financieringsbronnen, zodat de kosten niet bij de zij-instromers terechtkomen,” zegt Simon. “Met name nu het scholingsfonds van het SKJ in 2025 wegvalt, is het belangrijk om oplossingen te vinden om de opleidingstrajecten betaalbaar te houden voor werkgevers en deelnemers. De focus ligt op het verlagen van de drempels, zodat zij-instromers kunnen toetreden tot jeugdzorg.”
De toekomst van deze samenwerkingen
“Als het lukt om deze thema’s in 2024 goed te implementeren, kunnen we trots zijn op de concrete stappen die zijn gezet. Het doel is om in 2025 deze landelijke beweging nog verder op gang te brengen. Een beweging creëren waarin de samenwerking tussen hogescholen, jeugdzorgorganisaties en gemeenten nóg sterker is. Dit zal bijdragen aan het verlagen van de drempels voor zij-instromers en bijdragen aan het behoud van de kwaliteit van jeugdzorg in Nederland,” aldus Simon.
Benieuwd hoe de “driehoek” eerder succesvol is gebleken in de praktijk? We spraken Jihane Abalhoussaien van de gemeente Amsterdam over het innovatieve zij-instroomtraject dat uitgroeide van een idee tot een succes.