"Mbo'ers over het algemeen honkvaster dan hbo'ers"
Als voorzitter directie Zorg, Welzijn en Laboratorium bij het ROC van Amsterdam én jarenlang directeur bij diverse jeugdhulporganisaties, heeft Aad Knetsch een duidelijke visie op de inzet van mbo'ers in jeugdhulp: "Mbo’ers hebben kwaliteiten die net zo belangrijk zijn als die van hbo'ers." De reden waarom veel organisaties nog weinig mbo’ers inzetten, ligt volgens hem aan kennisgebrek.
Wat vindt u van de huidige inzet van mbo’ers in jeugdhulp?
"Dat kan veel groter. Er mag veel meer aandacht voor de potentie van mbo'ers in het sociale domein komen, dus ook in jeugdhulp. Er is nog veel onwetendheid over de kwaliteiten van mbo’ers in dit vakgebied."
Hoe kunnen jullie dat als ROC veranderen?
"Wij proberen als ROC zoveel mogelijk middenin de maatschappij te staan om te laten zien wat we kunnen. We doen dat o.a. door actief samen te werken met de gemeente Amsterdam en door onze mbo-studenten te laten participeren in diverse wijkprojecten. Zo geven zij hun visitekaartje af. Bovendien worden onze studenten begeleid door docenten die vaak jarenlange praktijkervaring hebben. Niet alleen op dit ROC gebeurt dat, maar ook op de andere twee ROC's waar ik heb gewerkt. Daardoor zijn onze mbo'ers goed voorbereid op de werkpraktijk."
Is jeugdhulp een populaire uitstroomrichting op jullie ROC?
"Zeker. Ik zie bij ons dat de bbl'ers de grootste kans maken om een mooie carrière op te bouwen in jeugdhulp. Zij hebben vaak meer bagage, waardoor ze beter opgewassen zijn tegen de soms best rauwe praktijk. Veel jonge mensen die vlak na hun studie in jeugdhulp starten vallen uit, daarin maakt het niet uit welke studieachtergrond je hebt. Cruciaal is goede stagebegeleiding binnen de organisaties. Helaas wordt daar vaak op bezuinigd."
Kan jullie ROC daar een rol in spelen, bij betere stagebegeleiding?
"Wij investeren als ROC in goede samenwerking en duurzame relaties met de instellingen waar onze studenten stage lopen. Door onderling goed contact te hebben over de studenten, maar ook over inhoudelijke ontwikkelingen binnen het vakgebied, merk je dat stages vaak met goed resultaat worden afgesloten. En dat de doorstroom naar een werkplek binnen die organisatie ook soepeler verloopt. Soms bekostigen we de stagebegeleiding zelfs bij de stageadressen, want goede begeleiding is wat ons betreft onmisbaar. En op die manier proberen we ook meer stageplekken te regelen, want daar is helaas altijd tekort aan."
Ik dacht eigenlijk dat we al veel verder waren"
Heeft u vanuit uw rol als directeur binnen jeugdhulp ook met mbo’ers gewerkt?
"Absoluut, ik vond dat eigenlijk vanzelfsprekend. Ik heb altijd zoveel mogelijk gewerkt met gemixte teams met mbo'ers en hbo'ers. Dat vond ik toen heel logisch, maar lang niet iedereen werkt op deze manier. Met name in het groepswerk zijn mbo'ers heel erg goed. Ze kunnen over het algemeen goed contact leggen met mensen en zijn ondernemend. Ook zijn ze praktisch ingesteld, echte doeners. Dus ze organiseren met gemak bijvoorbeeld ook sportieve activiteiten, heel belangrijk. Samen met hbo'ers, die meer de regiefunctie hebben en complexere casussen managen, kunnen ze elkaar perfect aanvullen."
Waarom gebeurt dat in de praktijk nog zo weinig?
"Ongeveer tien jaar geleden is er een nogal aparte scheiding tussen mbo'ers en hbo'ers in jeugdhulp ontstaan. Ik heb eigenlijk nooit begrepen waarom die scheiding zo hard nodig was. Vroeger hadden opleidingen een veel groter mbo-component, dat is er allemaal uitgesloopt. En zeker na het invoeren van SKJ-registratie is er veel kwaliteit verloren gegaan, eeuwig zonde! Want mbo'ers hebben kwaliteiten die net zo belangrijk zijn als die van hbo'ers. Een ander voordeel van het inzetten van mbo's is dat ze over het algemeen honkvaster zijn dan hbo'ers. Ze lijken wat minder behoefte te hebben om steeds hogerop te komen, zijn wat minder ambitieus dan hbo’ers. Daardoor kan je als organisatie vaak een langdurige werkrelatie met mbo’ers opbouwen."
Wat viel u op aan de conclusies van de Verkenning mbo-professionals in de brede jeugdhulp?
"Ik heb de verkenning met belangstelling gelezen, er staat veel waardevolle en vooral herkenbare informatie in. Wat me wel opviel was dat relatief weinig jeugdhulporganisaties aangaven mbo'ers in te zetten. Ik dacht eigenlijk dat we al veel verder waren."
Wat is de eerste stap die de Arbeidsmarkttafel Jeugd kan zetten om meer mbo'ers in te zetten?
"Volgens mij is een belangrijke eerste stap het gesprek aangaan met de bestuurders van de organisaties. Ik merk dat zij relatief weinig zicht hebben op de meerwaarde die mbo'ers kunnen bieden in hun organisatie. Jeugdzorg Nederland zou dat kunnen oppakken. Er is veel onwetendheid, maar niet alleen bij de bestuurders hoor. Ook Minister Dijkgraaf leert in zijn nieuwe functie van minister van OCW nu pas het mbo goed kennen. Er gaat een wereld voor hem open die hij nog niet had betreden. De mogelijkheden van het mbo imponeren hem, zo bleek na een rondleiding op ons ROC.
Zeker de komende jaren is er steeds meer zorg nodig. Je ziet nu al dat het heel lastig is om medewerkers te behouden, met name in de residentiële zorg. Wat dat betreft is er echt werk aan de winkel om mbo'ers zichtbaarder te maken."
Verkenning mbo-professionals in brede jeugdhulp
Vanuit het project 'Mbo'ers in jeugdhulp' hebben we een verkenning gedaan onder jeugdhulporganisaties over de rol van mbo'ers in hun organisatie. Werken zij met mbo'ers? Waarom wel en wat levert het op? En wat zijn redenen om het juist níet te doen? Het leverde interessante inzichten op.
Download: Verkenning mbo-professionals in de brede jeugdhulpBekijk meer initiatieven van collega’s:
Binnen het project 'Nieuwe instroom: mbo’ers in jeugdhulp' geven wij een beeld van de mogelijkheden, kansen én belemmeringen voor mbo opgeleide professionals in jeugdhulp.
Met het programma 'Jeugdhulp. Alles in het werk' wil Jeugdzorg werkt! werken aan een sterke arbeidsmarkt door te versterken wat werkt.
'Jeugdhulp. Alles in het werk' wordt ondersteund met een bijdrage van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (JenV).
Overzicht Jeugdhulp. Alles in het werkJeugdhulp. Alles in het werk
Matthijs Laurs - programmaleider
Meer weten? Neem contact op!
Meer weten? Neem contact op!