Het Job Demands-Resources model
Veel vraagstukken in jeugdzorg gaan over werkdruk. Langdurige en te veel werkdruk zorgt voor verzuim en uitval. Een gezonde hoeveelheid werkdruk en relevante uitdagingen helpen medewerkers juist zich verder te ontwikkelen en bevlogen te blijven. Om werkdruk beter te verklaren, ontwikkelde prof. dr. Evangelia Demerouti in 2001 het Job Demands-Resources (JD-R) model. Lees wat het model inhoudt en hoe organisaties het toepassen in de praktijk.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met prof. dr. A. de Lange, bijzonder hoogleraar Open Universiteit en senior managing consultant Berenschot, in het kader van de subsidieregeling MDIEU (Maatwerk Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden) vanuit het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Wat is het Job Demands-Resources model?
De verhouding tussen de taakeisen van medewerkers en de energiebronnen die zij ter beschikking hebben om aan die taakeisen te voldoen. Zo omschrijft het JD-R model welzijn als uitkomst van gezonde werkdruk op het werk. Denk bij energiebronnen bijvoorbeeld aan voldoende steun of duidelijke uitleg over het werk. Als medewerkers te hoge taakeisen hebben en onvoldoende energiebronnen, dan ontstaat er een disbalans die kan leiden tot minder productiviteit, lichamelijke klachten en zelfs burn-outs. Moeten medewerkers voldoen aan te hoge taakeisen die veel verantwoordelijkheden en druk met zich meebrengen? Dan moeten daar dus voldoende energiebronnen op het werk tegenover staan. Een goede balans tussen taakeisen en erergiebronnen gaat namelijk samen met meer motivatie, bevlogenheid en welzijn over de tijd.
Je kunt het Job Demands-Resources model gebruiken om jouw organisatie bij te sturen. Uit het model leid je makkelijk af met welke elementen je rekening kunt houden om de tevredenheid, betrokkenheid en het welzijn van medewerkers te managen. Het JD-R model pas je in vier stappen eenvoudig toe.
Balans tussen taakeisen en energiebronnen
Het Job Demands-Resources model benadrukt het belang van evenwicht tussen taakeisen en energiebronnen voor het creëren van een gezonde en productieve werkomgeving, waarin medewerkers zo goed mogelijk kunnen functioneren. Het in kaart brengen en beheren van deze taakkenmerken is nodig om arbeidsomstandigheden in jouw organisatie strategisch te managen.
Taakeisen
Binnen het Job Demands-Resources model speelt het concept 'taakeisen' een centrale rol. Taakeisen vormen uitdagingen op het werk. Ze zorgen ervoor dat medewerkers minder goed kunnen presteren. Denk bijvoorbeeld aan hoge werkdruk of emotionele belasting. Aan de andere kant zijn er energiebronnen, zoals autonomie en sociale steun. Dit zijn factoren die energie leveren en de veerkracht van medewerkers vergroten. Deze taakeisen beïnvloeden het welzijn van medewerkers, en hebben ook directe gevolgen voor de prestaties en betrokkenheid.
Energiebronnen
Een belangrijk onderdeel van het Job Demands-Resources model is het idee van energie- of hulpbronnen. Deze omvatten positieve elementen in het werk, zoals autonomie, sociale steun en loopbaanontwikkeling. Energiebronnen bieden medewerkers ondersteuning en stimuleren tegelijkertijd motivatie en persoonlijke groei. Wanneer je als organisatie het aantal energiebronnen vergroot, kun je de kans op burn-out verminderen en de tevredenheid en prestaties van medewerkers verbeteren. Voor een gezonde, productieve werkomgeving is het dus van belang om deze energiebronnen te identificeren en te optimaliseren.
