Icon Arrow Icon Arrow back Icon Quote Icon Close Icon Enlarge Icon Calendar Icon Currency Icon Clock Icon Location Icon List Icon Shield Icon Chevron Icon Attachment Icon Download star icon-hat icon-tools

Het Persoon-Werkfit model

Duurzame inzetbaarheid is een belangrijk thema in verschillende sectoren. Op basis van literatuuronderzoek ontwikkelde prof. dr. Annet de Lange het Persoon-Werkfit model. Wat houdt het model in? Uit welke onderdelen bestaat het? En wat zijn de voordelen? Ook lees je hoe een zorginstelling dit model toepast in de praktijk.

Collega's bespreken het Persoon-Werkfit model

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met prof. dr. A. de Lange, bijzonder hoogleraar Open Universiteit en senior managing consultant Berenschot.

Wat is het Persoon-Werkfit model?

Volgens het Persoon-Werkfit model is een fit tussen het zelfmanagement van een medewerker en de mentale en fysieke belasting op het werk de basis voor duurzame inzetbaarheid. De fit is een resultaat van de wisselwerking tussen de persoon, het werk, de invloed van mogelijk hr-beleid en het leiderschap binnen de organisatie (zie Figuur 1). 

Een positief ervaren Persoon-Werkfit betekent meer werkplezier, hogere betrokkenheid en meer tevredenheid van medewerkers. En ook met een lager verzuim, meer betrokkenheid en duurzaam inzetbaar zijn op het werk. Tegelijkertijd kan er ook een misfit ontstaan tussen medewerkers en hun werkomgeving. Dan ontstaat er frictie en meer risico op verzuim en uitval. 

Weergave van het Persoon-Werkfit model. De fit is een resultaat van de wisselwerking tussen de persoon, het werk, de invloed van mogelijk hr-beleid en het leiderschap binnen de organisatie.
Figuur 1: Het Persoon-Werkfit model. De fit is een resultaat van de wisselwerking tussen de persoon, het werk, de invloed van mogelijk hr-beleid en het leiderschap binnen de organisatie.

Onderdelen van het Persoon-Werkfit model

1. Het ontwerp van werk

Hierbij gaat het om wat iemand ervaart bij het uitvoeren van de eigen taken op het werk. Volgens het Persoon-Werkfit model is het belangrijk om dit te meten. Zijn de werkzaamheden goed uit te voeren of is de werkdruk te hoog? Is er sprake van fysieke, mentale en mogelijk emotionele belasting? Of is het werk goed vorm te geven met hulp van collega's en leidinggevenden? Daarnaast kunnen andere hulpbronnen van belang zijn om energiek aan het werk blijven. Denk aan regelruimte (autonomie) en steun, en bijscholing op het werk. 

2. Zelfmanagement

Hierbij gaat het om de mate van zelfregie die iemand ervaart in het vormgeven van het eigen werk. Hoe hoger de zelfregie, des te beter de fit met de werkomgeving. Nu en in de toekomst. Zelfreflectie, veerkracht en successen zijn kenmerken van een hogere mate van zelfregie. Medewerkers die zichzelf blijven uitdagen, doelen stellen en ook hulpbronnen inzetten op het werk (zoals steun van collega's) kunnen een betere fit met de werkomgeving behouden. Een andere manier om na te gaan of medewerkers op het werk een goede kwaliteit van zelfregie ervaren, is te onderzoeken in hoeverre zij in staat zijn om belemmeringen weg te nemen en de positieve kanten van het werk in te blijven zien.

3. Hrm-instrumenten

Hierbij gaat het om welke hrm-instrumenten er beschikbaar zijn binnen de organisatie. En hoe medewerkers en leidinggevenden deze instrumenten gebruiken om een fit met de werkomgeving te kunnen behouden. Bijscholing kan bijvoorbeeld nodig zijn om vaardigheden en kennis te blijven bijspijkeren voor een optimale fit met de veranderende werkomgeving. Voorbeelden van hrm-instrumenten zijn: ontzie-, benut-, behoud- en ontwikkelinstrumenten (zie Figuur 2). 

4. Leiderschapsstijl

Hierbij staat de relatie met de leidinggevende en de werkgever centraal. Medewerkers ervaren een betere fit met de werkomgeving als die relatie positief is. Ook een coachende stijl van leidinggeven speelt een rol. 

Figuur 2 Personeelsinstrumenten ingedeeld op functie
Figuur 2: Hrm-instrumenten ingedeeld op functie

Voordelen van het Persoon-Werkfit model

Flexibel inzetbaar

Het model houdt rekening met verschillende leeftijdsgroepen, interesses, waarden en ambities van iedereen in het werk. Het is toepasbaar in verschillende sectoren en contexten. 

Stressvermindering

Het model creëert aandacht voor een organisatiecultuur die stress en burn-out-factoren vermindert, en motivatie en effectiviteit van iedereen versterkt.

Leer- en ontwikkelmogelijkheden

Het model zorgt voor een leer- en ontwikkelomgeving waarin iedereen voldoende wordt betrokken. Hierdoor ontstaan op maat gemaakte ontwikkelmogelijkheden met meer impact in de organisatie.

Bij welke organisaties past dit model?

Het Persoon-Werkfit model past goed bij elk type organisatie (van klein- tot grootschalig). Door de maatwerk mogelijkheden kan het model namelijk goed aangepast worden aan de medewerker en zijn of haar specifieke jeugdzorgcontext. Wanneer er geen sprake is van leidinggevenden wordt het onderwerp leiderschap vervangen door steun van collega’s of steun uit het breder netwerk van de medewerker.

Praktijkvoorbeeld: Annenborch

De Brabantse zorginstelling Annenborch is al een paar jaar bezig met actieleren en actieonderzoek naar duurzame inzetbaarheid. De 'fit' tussen werk en medewerkers staat hierbij centraal. Het Persoon-Werkfit model wordt er gebruikt als basis voor programma's die medewerkers bewustmaken van duurzame inzetbaarheid binnen de organisatie. Hierdoor komen verschillende onderwerpen aan bod. Uit gesprekken bleek bijvoorbeeld dat medewerkers graag meer aandacht willen voor leiderschap en autonomie.

Met het Persoon-Werkfit model werd bovendien een nieuwe methode ontwikkeld voor het verwelkomen van nieuwe cliënten en collega's. Zij kunnen rekenen op een contactpersoon als ze naar de zorginstelling verhuizen of er gaan werken. Dit draagt bij aan het opbouwen van een persoonlijke band. Ook zorgt het voor een positieve ontwikkeling in duurzame inzetbaarheid, omdat medewerkers meer voldoening uit hun werk halen. 

Lees meer over de aanpak van Annenborch (p.10-11)
Als je zelf meedenkt over hoe je je werk het beste uitvoert, maakt dat je werk een stuk leuker.
Mirthe PijnappelsStrategische beleidsadviseur Duurzame Inzetbaarheid bij Annenborch

Aan de slag? Jeugdzorg werkt! biedt gratis ondersteuning

Wil je werk maken van een integrale aanpak voor duurzame inzetbaarheid, zodat medewerkers gezond en gelukkig aan het werk blijven? En kun je daar wel advies bij gebruiken? Meld je dan aan voor een kosteloos adviestraject van Jeugdzorg werkt! Wij ondersteunen bij het maken van een plan van aanpak en bieden begeleiding bij invoering en borging. Onze adviseur komt langs bij jouw organisatie en adviseert op inhoud en proces. 

Jeugdzorgorganisaties kunnen van dit adviestraject gebruikmaken van januari t/m juli 2024. Omdat we deelnemen aan de subsidieregeling MDIEU van het ministerie van SZW is onze ondersteuning in deze periode helemaal gratis. Voorwaarden: 

  • Aan de deelnemende organisaties vragen wij om de resultaten te delen met de hele sector. Zo leren we van elkaar!  
  • Jeugdzorg werkt! stelt een adviseur beschikbaar, op basis van de specifieke ondersteuningsvraag.  

Heb je interesse? Neem dan contact op met programmaleider Nicolette Horn: NHorn@fcb.nl.

Meld je aan voor het gratis adviestraject