"Je bent als jeugdbeschermer je eigen instrument"

Wat vind je zo mooi aan het werken als jeugdbeschermer?

"De grootste uitdaging is altijd om samenwerking te zoeken met de gezinnen waar ik voor werk. Als dat lukt geeft het veel voldoening. Ik vind het gedwongen kader interessant omdat je de hele bodem moet omploegen. En proberen te begrijpen waarom mensen weerstand hebben tegen hulpverlening. Het ultieme doel is natuurlijk om die bodem weer vruchtbaar te maken. Verder vind ik het leuker om te regisseren dan om heel praktisch bezig te zijn. Ook het juridische spel met advocaten ligt me goed. Al deze elementen komen samen in de functie van jeugdbeschermer en dat maakt het werk voor mij zo interessant. En natuurlijk is er soms sprake van boosheid in de gezinnen, maar de kunst is om die boosheid om te buigen naar iets positiefs. Het belangrijkste voor mij is om te ontdekken waar we weer met elkaar kunnen verbinden. En om van daaruit weer verder te kijken. Verbinding is waar ik altijd naar streef in m’n werk."

Wat bedoel je daarmee?

"Als jeugdbeschermer zet ik altijd in op het herstellen van verbindingen met mensen om de gezinnen heen. Niet alleen met mij als jeugdbeschermer, maar vooral met contacten op bijvoorbeeld school, met familie en buurtgenoten. Als die verbindingen weer gezonder zijn, dan kunnen ze van daaruit hun netwerk uitbreiden en weer iets opbouwen. Daar profiteren kinderen van." 

Wat vind jij uitdagend aan het werken als jeugdbeschermer?

"De kunst is om je oordeel uit te stellen en niet in de verdediging te gaan als je een beslissing hebt genomen. Je moet je eigen rol en taken goed kennen en ik probeer daarnaast zo vriendelijk en duidelijk mogelijk te communiceren. Als je je daaraan vasthoudt, dan is er veel mogelijk. Maar natuurlijk zien je cliënten je achilleshiel als geen ander. Daarom is intervisie ook zo belangrijk. Dan kom je er samen achter waarom je weerstand kunt ervaren bij een bepaalde cliënt. Waarom iemand onder je huid kruipt en je ’s nachts uit je slaap houdt. En vervolgens verken je samen hoe je het kan oplossen."

Werkt dat altijd, intervisie?

"Meestal wel. Het helpt enorm als je je eigen normen en waarden goed kent en daar trouw aan bent. Maar het kan toch gebeuren dat ik uit balans raak met als gevolg dat mijn eigen gezin daar ook last van heeft. Dan slaap ik slecht en ben ik kortaf. Dat zijn de signalen waarvan ik weet: hier moet ik mee aan de slag."

Heb je weleens op het punt gestaan om te stoppen?

"Ja, maar ik kon dat dan toch niet uitleggen aan mezelf. En ik vond ook steeds weer dat ik de kinderen van m’n caseload niet in de steek kon laten, vooral de voogdijkinderen niet. Maar ik moet wel zeggen dat het werk als jeugdbeschermer sinds de invoering van het tuchtrecht in 2015 voor mij veel zwaarder is gaan voelen. Begrijp me niet verkeerd: ik snap de invoering van het tuchtrecht zeker. Maar als je ziet dat cliënten en hun advocaten soms ontzettend veel moeite doen om je te betrappen op een juridische fout, dan kan het hard aankomen als er inderdaad een fout is ingeslopen. Dat demotiveert enorm en dan denk ik weleens: voor hetzelfde salaris kan ik ook ander werk gaan doen."

Welke ondersteuning biedt jouw organisatie bij dit soms behoorlijk zware werk?

"Naast de intervisie die ik net noemde, is er ook ruimte om een supervisietraject aan te vragen. Dat gaat veel verder en dieper dan intervisie en kan helpend zijn als je langere tijd uit balans bent. Ik heb daar twee keer gebruik van gemaakt en dat was heel goed. Je bent als jeugdbeschermer je eigen instrument, je neemt altijd jezelf mee. Daarom moet je zo goed voor jezelf zorgen. Het is soms moeilijk uit te leggen aan andere mensen wat we als jeugdbeschermers precies doen. We verlenen geen hulp, maar regisseren het wel. Vooral jeugdbeschermers die net starten beseffen pas wat het werk inhoudt als ze het echt doen. Gelukkig hebben we ook een heel mooi en intensief inwerktraject voor nieuwe jeugdbeschermers. Ik ben daar ook al jaren bij betrokken als mentor. We kijken dan samen een periode lang o.a. naar innerlijke processen die spelen tijdens het contact met cliënten. Welke belemmeringen ervaar je? En welke stappen kan je zetten? Heel waardevol." 

Waar ben jij beter in geworden in de loop der jaren?

"In het bepalen of iets wel of niet op m’n bordje thuishoort. Als jeugdbeschermer word je toch vaak behandeld als iemand die overal antwoorden op weet en alles oplost, ook de vragen die anderen eigenlijk moeten beantwoorden. En dat kost veel tijd en energie die je eigenlijk nodig hebt voor andere zaken. Ik ben steeds beter in het voorkomen van ruis en daardoor heb ik meer ruimte om me te focussen op de kinderen. Ook geef ik mezelf de ruimte om meer tijd te nemen voor reacties of beslissingen, ook al voel ik de druk. Er even een nachtje over slapen zorgt meestal voor betere inzichten. Maar het komt allemaal door m’n werkervaring dat ik dit nu allemaal durf, ik heb het echt moeten leren."

Heb je al plannen voor je pensioen?

"Ik ben van plan om me aan te melden bij Stichting Vluchtelingenwerk als vrijwilliger en natuurlijk ook om te gaan genieten van veel vrije tijd. Ik houd ervan om maatschappelijk een steentje bij te dragen aan gelijke kansen. Dat stopt niet ineens als ik stop met werken."