De Complete agressie-aanpak

Om te starten met de Complete Agressie-aanpak meld je je eerst aan voor de Startscan Veilig werken (link hieronder) via onze samenwerkingspartner Bureau Dinsdag. Zij plannen op korte termijn een startgesprek met je in en sturen je de Startscan Veilig Werken. 

​​​De Startscan Veilig werken geeft inzicht in waar je als organisatie staat als het gaat om de vier pijlers van veilig werken. Collega’s uit diverse functies beantwoorden hiervoor drie vragen per pijler. Aan de hand van de uitkomsten bepaal je met elkaar hoe de organisatie met de Complete agressie-aanpak aan de slag gaat. Tijdens deze stap maak je gebruik van onderstaande tools:

• Bekijk stap 1 van deze pdf: Checklist en stappenplan voor de projectleider 
   
• Neem een kijkje in de Startscan: Bekijk hier de demo Startscan
  Via deze link kun je anoniem een kijkje nemen in de Startscan Veilig werken. Dit is een demo-omgeving, er wordt niks gedaan met eventueel beantwoordde vragen. 
   
• Aan de slag binnen jouw organisatie? Meld je aan voor de Complete agressie-aanpak (Startscan) 
  Let op! Je komt op de aanmeldpagina van de Startscan Veilig Werken van onze samenwerkingspartner Bureau Dinsdag.
   
• Gebruik de PowerPoint-presentatie Startscan Veilig werken (ppt) 

De Complete agressie-aanpak vraagt om goede voorbereiding, planning en organisatie en verwerking van uitkomsten van de dialoogsessies. Hiervoor is een projectteam en een projectleider noodzakelijk. Tijdens deze stap maak je gebruik van onderstaande tools:

• Bekijk stap 2 van deze pdf: Checklist en stappenplan voor de projectleider 

• Lees de Handleiding Beleid en Protocol Veilig werken
   
• Bekijk het Invultemplate - Verwerking van dialoogsessies
   
• Maak een voorlopige planning met de Voorbeeldplanning voor de projectleider

Na de start van het project en de samenstelling van de projectgroep met bijbehorende werkafspraken, plan je de dialoogsessies en nodig je deelnemers uit voor de online voorbereiding op elke sessie. Er zijn vier dialoogsessies, één voor elke pijler. Tijdens deze stap maak je gebruik van onderstaande tools:

• Bekijk stap 3 van deze pdf: Checklist en stappenplan voor de projectleider 
   
• Gebruik de online vragenlijsten ter voorbereiding op elke dialoogsessie. Je krijgt hiervoor toegang nadat je de de Startscan hebt gedaan.
   
• Gebruik per dialoogsessie de Powerpoint-presentatie
  • ​​​​PowerPoint-presentatie dialoogsessie voor Pijler 1 
  • PowerPoint-presentatie dialoogsessie voor Pijler 2 
  • PowerPoint-presentatie dialoogsessie voor Pijler 3 
  • PowerPoint-presentatie dialoogsessie voor Pijler 4 
     
• Gebruik het Invultemplate -Verwerking van dialoogsessies

Verwerk de werkafspraken in beleid en protocol en communiceer deze binnen de organisatie. Tijdens deze stap maak je gebruik van onderstaande tools:

• Bekijk stap 4 van deze pdf: Checklist en stappenplan voor de projectleider 
   
• Ga aan de slag met de Handleiding Beleid en Protocol Veilig werken

• Gebruik de uitwerking uit het Invultemplate - Verwerking van dialoogsessies voor het maken van werkafspraken
   
• Maak een actieplan met dit Voorbeeld Actieplan

Training & leren: ontwikkelen van vaardigheden om werkafspraken toe te passen. Tijdens deze stap maak je gebruik van onderstaande tools:

• Bekijk stap 5 van deze pdf: Checklist en stappenplan voor de projectleider 
   
• Bekijk de Tips voor agressietrainingen 
   
• Bekijk de Tips - Meemaken van incidenten en collegiale ondersteuning

Je hebt nu alle stappen van de Complete agressie-aanpak toegepast. Het beleid en protocol is opgezet. Nu is het tijd om dit beleid en protocol te inbedden in de gehele organisatie. Belangrijk: de Complete agressie-aanpak is flexibel en gericht op voortdurende evaluatie, leren en bijstellen.

• Bekijk stap 6 van deze pdf: Checklist en stappenplan voor de projectleider 

Dit varieert per organisatie. Het is afhankelijk van de grootte van de organisatie en hoeveel verschillende functies en divisies er bijvoorbeeld zijn. Gemiddeld trekken de meeste organisaties zo’n 6 maanden uit om de Complete agressie-aanpak te doorlopen.

De materialen voor de Complete agressie-aanpak zijn vrij te gebruiken. De startscan en digitale vragenlijsten met videofragmenten zijn beschikbaar via een online omgeving. In 2024 zijn hier voor de organisaties die hier gebruik van maken geen kosten aan verbonden. Er bestaat een aanzienlijke kans dat dit vanaf 2025 verandert. 

De startscan en digitale vragenlijsten zijn bereikbaar via de online omgeving van onze samenwerkingspartner Bureau Dinsdag. Neem ook eens een kijkje in de demoversie van de startscan. Je vindt de link in de online toolkit op de website.

Nee, de Complete agressie-aanpak helpt je juist om inzicht te krijgen welke punten nog aandacht behoeven en wat er eventueel nog ontbreekt. Het is verstandig om eerst te inventariseren wat er binnen de organisatie al aanwezig is en dat te vergelijken met de handreiking beleid en protocol.

Wij adviseren om in ieder geval de startscan te doen. Op basis daarvan bespreek je wat aandacht behoeft en hoe je daarmee verder gaat. De Complete agressie-aanpak is een praktische stap-voor-stap aanpak. Het kan zijn dat maatwerk gewenst is. In dat geval kan Bureau Dinsdag je ondersteunen bij de mogelijkheden.

De vragenlijsten per pijler en de bijbehorende antwoorden kun je gebruiken ter aanvulling op wat er al aanwezig is. Daarnaast zorgt de dialoog erover ervoor dat je er met elkaar met dezelfde bril naar kijkt.

Er zijn vier verschillende pilotorganisaties van verschillende grootte en dienstverlening die de Complete agressie-aanpak doorlopen hebben. Zij zijn enthousiast over de aanpak. De aanpak heeft inhoudelijk geleid tot betere afspraken over veilig werken. Ook is er door er samen aan te werken en erover in gesprek te gaan, gewerkt aan draagvlak en betrokkenheid.

Bekijk hier de video's met info van de pilotpartners

De Complete agressie-aanpak is in feite een verdieping en verdere uitwerking op de RI&E t.a.v. het thema agressie. Het advies is om de vragen en uitkomsten die in de RI&E gesteld zijn te vergelijken met de vragen/uitkomsten uit de startscan om te zien waar de overlap zit.

Reacties uit het werkveld geven aan dat de startscan en pijlervragenlijsten concreter en meer feitelijk zijn en daarmee een zinvolle aanvulling zijn. Bij de Complete agressie-aanpak begin je met de startscan met vragen over de vier pijlers. Met de uitkomsten ga je aan de slag. In de vier dialoogsessies ga je met elkaar in gesprek om vervolgens werkafspraken te maken over beleid en protocol. Vervolgens implementeer en borg je deze werkafspraken in de organisatie. Dat betekent dat de aanpak niet alleen RI&E is op agressie, maar ook het plan van aanpak, de evaluatie en borging.

Als kleine organisatie doorloop je dezelfde stappen uit de Complete agressie-aanpak. Je doorloopt dan de aanpak met alle medewerkers. Vaak gaat dit dan ook sneller en is het eenvoudiger om te komen tot werkafspraken.

Het aantal respondenten is afhankelijk van de grootte van je organisatie en de verschillende functies met cliëntcontact. Het belangrijkste is dat de startscan wordt ingevuld door voldoende collega’s van de verschillende afdelingen met cliëntcontact. Denk hierbij aan nieuwe medewerkers, ervaren medewerkers, maar ook mensen uit de OR, zo divers mogelijk. Daarmee krijg je een goed beeld van hoe het ervoor staat met veilig en weerbaar werken. Daarnaast is van belang dat ook HR, Kwaliteit en beleid, gedragswetenschappers, preventiemedewerkers, leidinggevenden en de directie de vragen beantwoorden en meedoen. Op die manier werk je samen aan de vier pijlers van de integrale aanpak.

Een belangrijk doel van de Complete agressie-aanpak is het vergroten van bewustwording en betrokkenheid bij veilig en weerbaar werken. Het zo breed mogelijk uitdelen van de vragenlijsten draagt daaraan bij. Deelname aan de dialoogsessies zou je kunnen beperken tot een goede steekproef van mensen waarvan je denkt dat deze belangrijk zijn om deel te laten nemen.

De cao geeft een verplichting om een integrale aanpak te hebben voor agressie. Met de Complete agressie-aanpak voldoe je aan deze integrale aanpak. Vastlegging vindt plaats via het document waarin het beleid wordt beschreven. Er is geen vast format voor. Lees meer over de Cao.