"Aangifte doen is de laatste stap"
Als jeugdzorgwerker bij de William Schrikker Jeugdbescherming & Jeugdreclassering werkt Maurice Pieterson intensief samen met pupillen en ouders. Dat gaat vaak goed, maar soms komt er agressie bij kijken. Als Ambassadeur Veiligheid binnen zijn organisatie probeert hij een zo veilig mogelijkheid werkklimaat te creëren. Hoewel hij zelf weinig last heeft van bedreigingen aan zijn adres, ziet hij zijn collega’s soms worstelen: "We stimuleren dat praten over incidenten heel belangrijk is."
Hebben jullie veel last van agressie binnen jullie organisatie?
"Het komt zeker voor, ja. We opereren vanuit een dwangkader en daar zitten ouders niet op te wachten. Je komt aan hun kostbaarste bezit en als vader snap ik dat als geen ander. We gaan in dit proces altijd de samenwerking aan met ouders, maar over het algemeen wordt het als bemoeienis ervaren. Dat levert spanning op en dat uit zich soms in agressie. Het gaat dus vooral over de ouders van onze pupillen, die soms ook onderling overhoop liggen."
Hoe ga je daarmee om?
"Veel geduld hebben. Ik zal je een voorbeeld geven. Er was een keer een vader die zich verbaal nogal agressief opstelde richting zijn kinderen. Ik besloot met hem het gesprek hierover aan te gaan. Deze man was, zoals zo vaak het geval is, ook opgevoed met harde hand en het was voor hem volkomen logisch om dit over te nemen. Na veel gesprekken veranderde hij in positieve zin, maar dat ging zeker niet vanzelf. Maar het was het absoluut waard."
Heb je zelf weleens fysieke agressie ervaren?
"Nee, gelukkig niet. Wel intimidatie en bedreigingen via de mail. Ik heb weleens meegemaakt dat ik op huisbezoek ging en er ineens onaangekondigd een neef voor de deur stond die me ging vertellen wat ik moest doen. Of mensen die ineens de ingang versperren en zeggen dat ze iets geregeld willen hebben. Wat vervelender is, zijn de directe bedreigingen. Er is weleens iemand geweest die aan me vroeg: ‘Jij wil toch ook je vijf kinderen naar bed brengen?’ Of: ‘Laten we in het bos gaan wandelen, van man tot man’. Uiteraard ga ik daar niet op in. Ik heb bepaalde social media afgeschermd, maar verder doet het gelukkig weinig met me. Maar ik merk dat m’n collega’s dat soms heel anders ervaren. Daarom ben ik ook Ambassadeur Veiligheid geworden binnen mijn organisatie."
Soms is er gewoon geen klik tussen professional en pupillen of ouders, heb ik ook weleens meegemaakt.
Wat houdt dat precies in, Ambassadeur Veiligheid?
"Samen met andere ambassadeurs bekijken we hoe we voor alle medewerkers een zo veilig mogelijk werkklimaat kunnen creëren. Als je te maken hebt met een incident, dan vul je een incidentenformulier in. De manager en directeur reageren hier altijd op richting medewerker. We hebben een zorgvuldig nazorgtraject voor medewerkers. Als het incident ernstig is, dan ontvangt de betrokken cliënt een waarschuwingsbrief. Maar als de bedreigingen doorgaan, stappen we naar de politie en doen we aangifte. Dat is wel de laatste stap, want dan raak je de samenwerking kwijt. En die is juist zo belangrijk, zeker in het geval van een ondertoezichtstelling (OTS).
Verder organiseren we verschillende trainingen met acteurs over hoe je kan de-escaleren. En besteden we veel aandacht aan bewustwording van de impact van agressie op medewerkers. Zo stimuleren we dat praten over het incident heel belangrijk is. Maar ook verkennen we samen waar onze grenzen liggen en welke behoefte medewerkers hebben. In elk kernteam zit inmiddels een Ambassadeur Veiligheid om dit thema structureel op de agenda te houden."
Wat doen jullie als de samenwerking met pupillen en ouders spaak loopt?
"Dan kijken we of een andere collega die bepaalde casus kan overnemen. Soms is er gewoon geen klik tussen professional en pupillen of ouders, ik heb dat ook weleens meegemaakt. Uiteindelijk moet je heel intensief met elkaar samenwerken en samen onderzoeken wat er nodig is om de OTS weer te beëindigen, want dat is het altijd het doel. Wat daarin belangrijk is, is om de boodschap over te brengen dat wij niet de boosdoeners zijn. We hebben deze opdracht van de rechter gekregen en moeten dit nu eenmaal uitvoeren."
Wat vind je van de Complete agressie-aanpak?
"Ik merk dat we in deze organisatie een verandering hebben doorgemaakt van ‘agressie hoort er een beetje bij’ naar het duidelijk aangeven van grenzen. De Complete agressie genomen -aanpak kan hierbij helpen, omdat elke fase van agressie onder de loep wordt. Zo wordt het omgaan met agressie iets van iedereen en wordt het steeds makkelijker bespreekbaar."
Benieuwd naar de Complete agressie-aanpak?
In het kort is de Complete agressie-aanpak een doelgerichte aanpak voor jeugdhulp- en sociaalwerkorganisaties die te maken hebben met agressie tegen medewerkers. Samen met iedereen uit de organisatie ga je stap voor stap aan de slag met vier pijlers om veilig en veerkrachtig te werken. De aanpak zijn we momenteel aan het doorontwikkelen, zodat hij nog beter aansluit bij de behoefte vanuit organisaties.
Lees meer over de Complete agressie-aanpak